تماشای فیلم A Voice for all Generations

به نظر من زندگی آگوستین بهترین مصداق عینی و واقعی از یک «تحول مومنانه» و یک «تولد دوباره» است. چنان‌که مسیح می‌گفت: «تا کسی از آب و روح زاده نشود[آب نماد رایج روح است]، به ملکوت خدای نتواند درآید. آنچه از جسم زاده شود جسم است، آنچه از روح زاده شود روح است... شما را زادنی نو بباید.»(انجیل یوحنا، ۳: ‏۵‏ تا ۸)

زاده‌ی اولم بشد؛ زاده‌ی عشقم این نَفَس!
من ز خودم زیادتم، زان که دو بار زاده‌ام! (مولوی)

مانند طفلی در شکم من پرورش دارم ز خون
یک بار زاید آدمی؟! من بارها زاییده‌ام! (مولوی)

رزق

پیش‌تر از سعدی خوانده بودم:
شنیدمت که نظر می‌کنی به حال ضعیفان
تبم گرفت و دلم خوش به انتظار عیادت!

امروز اما، بیتی از اوحدی از زیر دستم گذشت که این معنا را بلندتر سروده بود. این هم روزی ما:
شنیده‌ام که تو را با «شکستگان» کاری‌ست
بدان نشاط و هوس، دم به دم شکسته‌ترم!

این حدیث قدسی را هم قبلا از دکتر سروش شنیده بودم که احتمالا پایه‌ی این دو بیت سعدی و اوحدی و آن ترانه‌ی قیصر امین‌پور باشد:
أنا عند منکسرة قلوبهم.
من نزد شکسته‌دلانم.

نه دی

آ. خامنه‌ای اشتباه بزرگی کرد. یک «روح بزرگ» را به زندان انداخت. اما تحویل‌اش نگرفت. تحقیرش کرد. سوخت، اما حسرت یک «آخ» را هم بر دل‌اش گذاشت. نمی‌دانم؛ انگار آیت‌الله مبانی این شاگرد شریعتی را درک نمی‌کرد. سایه‌ی خدا همراه با اوست! سایه‌ی قدرت؟! ارزانی جناب شیخ! 

درخت‌های جوان‌تر! مرا به یاد آرید!/ در آن بهار که گل می‌کنید رنگین‌تر! (منزوی)

از تجربه‌ی بشری

در حالت کلی، دوری طولانی‌مدت از «زن» نشانه‌ی یک حالت بیمارگونه‌ست. اما یک استثنا هست: تجربه‌ی بشری نشان می‌دهد که اگر تابوشکنی، اگر برای حاکمیت خطرناکی و اگر کوچک‌ترین احتمالی هست که نظم موجود را، قدری بر هم بزنی، در دنیای فیزیکی یک پارتنر پیدا کن و به او وفادار باش تا در فضای مجازی چشم‌‌ات به دنبال جنس مخالف نباشد. و اگر به هر دلیلی میسر نبود، مثل یک راهب بودایی باش که دل از جنس مخالف بریده. به هیچ وجه بین این دو حالت معلق نباش و به هیچ عنوان، خارج از این دو قالب، به هیچ موجود مونثی اعتماد نکن. حتی اگر به اندازه‌ی یک دختر یهودی که بناست به اتاق گاز بیفتد، معصوم به نظر برسد: «اگر با زنی پیوسته‌ای، در پی گسستن نباش و اگر با زنی نپیوسته‌ای، در پی زن مباش!» (عهد جدید، رساله‌ی اول پولس به کرنتیان، ۷: ۲۷)

در کف غصه‌ی دوران

در کثافت بودن این دنیا، همین تک‌ مصراع بس که:
«در کفِ غصّه‌ی دوران، دلِ حافظ خون شد»...
که اگر دنیا سر سوزنی انصاف و عدالت داشت، دلِ یگانه‌ای چون حافظ نباید خون می‌شد. بله، دنیا به کام نااهلان و نادانان است.

فیلم Sabina

«مثل شست‌و‌شو می‌مونه؛ بعد از این‌همه هرزگی!»

و حالا، سوریه!

ببخشید جناب مهندس، اما اگر سلاخی سوری‌های علوی چیزی را در شما تکان نداد، یقه‌ی سعدی را بگیرید نه ما. آخر او بود که گفت: «نشاید که نامت نهند آدمی». 

واقعا اگر شجریان نبود زندگی برای من خیلی رنج‌آورتر می‌شد.

مارکس، جامعه‌شناسی و کریسمس!

تز یازدهم مارکس در «تزهایی درباره فوئرباخ» مبنی بر این‌که «فیلسوفان تنها جهان را به شیوه‌های گوناگون تفسیر کرده‌اند. مسئله اما بر سر دگرگون کردن جهان است» (که زمینه را برای گزاره عکس آن در دفاع از نوعی محافظه‌کاری فراهم کرده که از «فراتر رفتن از دوگانه‌ها» می‌گویند و از سه‌گانه‌ی «تفسیر/تعمیر/تغییر» می‌نویسند)، می‌تواند یک مقدمه‌ی دینی داشته باشد و یک موخره‌ی جامعه‌شناختی.
موخره از این قرار است: تا آن‌جا که من می‌فهمم، برخلاف فلسفه؛ جامعه‌شناسی، چه زمانی که در مقام دفاع از وضع موجود و حفظ «نظم»ها و «توافق»های ساختار برمی‌آید، و چه آن زمانی که در مقام نقد وضع موجود با شرح «تعارض»ها و «کشمکش»های در ساختار است؛ بالاخره دانشی «هنجاری»ست و در نتیجه، همیشه از سطح تفسیر فراتر می‌رود و به نوعی تغییر می‌اندیشد.
اما مقدمه: جمله‌ای از عیسی(ع) در انجیل یوحنا نقل است که شاید کلام مارکس هم از همان نشئت گرفته باشد: «و اگر کسی کلام‌ مرا شنید و ایمان‌ نیاورد، من‌ بر او داوری نمی‌کنم‌. زیرا نیامده‌ام‌ تا جهان‌ را داوری کنم‌. بلکه‌ آمده‌ام تا جهان‌ را نجات‌ بخشم‌!» (یوحنا، ۱۲: ۴۷)

تماشای فیلم The Temptation of Christ

تلخ است که پیروان مسیح آن مقدار که به سیره‌ی ایشان می‌نگرند، سیرت‌شان را در ابتدای اناجیل نمی‌بینند. به گمانم تجربه‌های معنوی عیسی(ع) ارزشمندترین بخش زندگی ایشان و همه‌ی تاریخ مسیحیت است؛ اگرچه کمترین توجه را در میان پیروان‌شان برانگیخته است. گمشده‌ی بشر هم شاید همین دست مواجید و انقلاب‌های درونی‌ست. از عیسی باید شوریدن بر عادت‌ها و رسوم را می‌آموختیم، اما از ایشان نیز عادتی دیرینه ساختیم.

هرچه خلاف‌آمد عادت بود/ غافله‌سالار سعادت بود! (نظامی)

[عیسی گفت:] آدمی تنها نه به نان زنده است؛ بلکه به هر کلامی که از دهان خداوند برون آید! انجیل متی (۴: ۴)

جنبه‌ی تبلیغاتی

در مکالمه‌ی بین شاه و امینی، یک جا اعلی‌حضرت با لحنی فوق‌العاده معصومانه می‌پرسند «آخه فایده‌ش چیه؟». آن قسمت را جدا کرده‌ام:
- یه مقدار جنبه‌ی تبلیغاتی داره
- آخه فایده‌ش چیه؟

این دو جمله را تقریبا در مورد تمام نخودسیاه‌هایی که ملت ایران را به دنبال‌شان فرستاده‌اند، می‌شود استفاده کرد.